Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Barbulo-ounglo-d'aucèu
Barbula unguiculata
Pottiaceae
Nom en français : Barbule ubiquiste.
Descripcioun :Aquelo mousso coumuno au nostre trachis sus lou sòu e sus lis endré ounte i'a un pau de terro. I'agrado li liò dubert e lou lume. Fai facilamen d'espouroufite à la primo. Se recounèis subretout à sa fueio acabado pèr uno pouncho emé de bord recurva. Lou boursèu èi d'un verd un pau sourno alor que la couifo se trovo èstre longo, la sedo èi roujo. Dedins li dènt dóu peristome soun peréu longo e espiralado.
Usanço :Es proche d'àutri meno dóu meme gènre, coume Streblotrichum (Barbula) convoluta pu pichoto qu'a ges de longo pouncho e peréu li fueio soun plano. Se pòu engana tambèn emé d'àutri Potiaceae.
Port : Acroucarpo
Taio : 0,5 à 2,5 cm
Fueio : 1 à 2,5 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Barbula
Famiho : Pottiaceae
Ordre : Pottiales
Coulour de la flour :
Petalo : 1 à 1,5 cm
Ø (o loungour) flour : Espiralado, fino
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Febrié à abriéu
Liò : Sòu
- Bord de camin
- Muraio emé terro
- Champ
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Oulartico
e Mieterrano
Ref. sc. : Barbula unguiculata Hedw., 1801